„Bij Pleegzorg zetten we steeds meer in op deeltijdpleegzorg, om ervoor te zorgen dat kinderen thuis kunnen blijven, vaak is dat van vrijdagmiddag tot zondagmiddag om de week. In meer dan de helft van de gevallen kan dat”, vertelt Janine Wolven, coördinator werving pleegzorg bij entrea lindenhout. „In het Rijk van Nijmegen wonen bijna honderdzestig pleegouders die verbonden zijn aan onze organisatie. Het grootste deel woont in Nijmegen. Pleegzorg is een vorm van hulpverlening, die verder gaat dan de ondersteuning door buurtgezinnen. Maar pleegouders hoeven geen aparte dingen te doen. Het gaat er juist om kinderen een gewone gezinssituatie te bieden, waar ze zichzelf kunnen zijn.”
Netwerkopvang
Dertig procent van de gezinnen maakt op vrijwillige basis gebruik van pleegzorg. Bij andere gezinnen is er een jeugdbeschermingsmaatregel, waarbij ouders onder toezicht zijn gesteld of de voogdij helemaal ontnomen is. Wolven: „In alle gevallen doen we er alles aan om de contacten met beide ouders in stand te houden. We kijken wat wenselijk is voor het kind, wat mogelijk is en op welke manier.”
Van de pleegkinderen in het Rijk van Nijmegen die in een pleeggezin zijn geplaatst, is in 2022 rond twee derde in het eigen netwerk geplaatst, bij een opa en oma, buurvrouw of iemand van de sportclub of school. Eerdere jaren lag dat rond de vijftig procent. Wolven: „Daar zijn we erg blij mee. In de eigen omgeving blijven bij bekende mensen is vaak minder traumatisch dan bij een vreemd gezin komen in een vreemde omgeving. We kijken daarom altijd eerst in de omgeving van het kind.”
Wisselingen
Ook al is de vraag naar pleegzorg wat gedaald, doordat er meer hulpverlening in het gezin wordt gegeven, toch is er al jaren een tekort aan pleegouders. Er stopten in 2022 in Gelderland bij entrea lindenhout meer pleegouders dan erbij kwamen. Driekwart stopt volgens plan, omdat de pleegzorg niet meer nodig is. Een deel moet stoppen wegens overmacht of stopt in goed onderling overleg. In zes procent van de gevallen is het stoppen een eenzijdige beslissing van pleegouders of pleegzorg. Pleegouders stoppen in deze gevallen vooral als hun situatie verandert, als het te zwaar is of als de problemen van het kind te ingewikkeld zijn. Twee procent stopt wegens samenwerkingsproblemen met pleegzorg, vooral wegens te veel wisselingen van begeleiders. Meer pleegouders hebben last van wisselingen van begeleiders. In tien jaar tijd tien begeleiders krijgen, een geval is bij de redactie bekend, is funest voor het vertrouwen van kind en pleegouders. Wolven: „We streven naar een vaste begeleider voor het kind en dus automatisch voor het gezin. Stel: een kind verblijft in een voltijdpleeggezin en gaat weer bij ouders wonen, met ondersteuning van een weekendgezin. Dan streven we ernaar dat de pleeggezinbegeleider die het kind kent, ook dat weekendgezin gaat begeleiden. In de meeste gevallen lukt dit ook. Zo houdt het kind het vaste gezicht.”
Trauma
Een op de tien pleegkinderen maakt een ongeplande, ongewenste beëindiging mee van de zorg in hun pleeggezin. Een extra trauma. Wolven: „Een heel goede koppeling van kinderen en voldoende aanbod van pleeggezinnen kan dat voorkomen. Vanuit entrea lindenhout organiseren we per jaar een tiental informatiebijeenkomsten op locatie en online. Ook de gemeente Nijmegen helpt met acties om meer pleegouders te krijgen en het pleegouderschap op de kaart te zetten.” Op dit moment zoekt Wolven voor twee kinderen een pleeggezin waar zij voltijds kunnen verblijven, voor zolang als nodig. Voor vier kinderen zoekt ze een plek voor om het andere weekend.