Patty kwam in 2010 vanuit Indonesië naar Nederland om medische biologie te studeren. Ze studeerde daarin af aan de Radboud Universiteit met specialisatie science, management and innovation. Na haar bachelor in Nijmegen en minor in Utrecht was ze nog van plan later in een laboratorium te werken, maar toen ze meer met het afvalprobleem in de wereld bezig was wilde ze dat niet meer omdat daar erg veel afval wordt geproduceerd.
Ze zag het afvalprobleem in de wereld extra duidelijk bij de bezoeken aan de Molukse eilandjes, waar haar vader en zijn ouders vandaan komen. Deze eilandjes hebben geen faciliteiten om het afval te verwerken. Er ligt erg veel rommel op de stranden en in de straten. Men verbrandt het afval zelf of gooit het in de oceaan. Ze besloot januari 2016 om zonder plastic en zo veel mogelijk afvalvrij te leven.
Weirdo
Ze kreeg veel opmerkingen en scheve gezichten van familie en vrienden. „Mijn moeder was bang dat ik zou omkomen van de honger, omdat er zoveel eten in plastic verpakt zit. En mijn vriend vond me een weirdo. Dat was niet motiverend. Het was ook lastig om in een supermarkt haast niets meer te kunnen kopen. Het overgrote deel van de waren zit in eenmalig te gebruiken plastic. Maar ik hield vol en ontdekte al snel dat ik veel van mijn eten op de markt kon kopen. Ik was student en leefde tot dan op pizza, chips en noedels. Ik viel de eerste twee maanden af doordat ik opeens veel gezonder ging eten: ik at in totaal veel meer, maar allemaal groente en fruit. Ik spaarde ook meteen veel geld uit. Ik wilde mijn ervaringen vanaf het begin met anderen delen en startte mijn eigen bedrijfje Nonanoplastic. Ik begon een blog en gaf lezingen en workshops, om het leven met minder afval voor anderen wat gemakkelijker te maken. Nona is de naam die mijn opa mij gaf. Ik ontwikkelde een vijf-stappenplan om te beginnen afvalloos te leven en gebruikte die 5R’s om steeds in gedachten te houden.” Zie kader.
„In 2018 begeleidde ik vijfhonderd mensen bij de afvalchallenge van het Green Capitaljaar. Ik ging dat jaar ook zeven maanden naar de Saparua-eilanden om mijn afstudeerstage en -onderzoek te doen naar educatie en bewustwording over het milieu. Daar zette ik ook een no-waste- communitymovement op.”
Na haar afstuderen in maart 2019 kwam ze bij een duurzaamheidscafé haar huidige baas tegen. Bij Lumi Guide Fietsdetectie helpt ze als businessdeveloper de groene mobiliteit te verbeteren. Het bedrijf installeerde als eerste in de wereld een fietsdetectiesysteem met behulp van optische sensors in de fietsenstalling op Plein 1944. “Ik vind het passend om naast afvalreductie ook met CO2-reductie bezig te zijn.”
Cadeautje
Nog steeds geeft ze advies aan mensen die met afval willen minderen. Ze heeft een Facebookgroep en twee Instagramgroepen, één in Nederland en één in Indonesië. Via mail houdt ze nog contact met ongeveer 200 mensen over zero waste. „Het is belangrijk dat je kalm aan doet met deze andere manier van leven aanleren. Elke dag of week een stapje zetten. Als je kijkt naar het grote probleem van milieuvervuiling en plastics in het milieu kan dat overweldigend zijn. Kijk liever naar wat je zelf kunt doen, waar jij de controle over hebt, je eten, kleren, schoenen, pannen en andere spullen. Als je huurt heb jij niets te zeggen over hoe goed de isolatie is, maar bij je eigen huis kun je isoleren en zonnepanelen op het dak leggen.
Mijn mening is dat plastic op zich niet slecht is. De technologie kan niet zonder plastic in telefoons, auto’s en vele andere uitvindingen. Maar het gaat om hoe je er naar kijkt. Als je een gouden ring kwijtraakt zoek je alles af. Een plastic pen daar kijk je niet meer naar om. Terwijl beide spullen voor altijd in het milieu aanwezig blijven.
Zero waste lukt nooit helemaal. Als je te fanatiek bent is dat niet prettig voor jezelf en je omgeving. Ik krijg weleens een cadeautje gehuld in plastic. Mensen letten er niet altijd op. Ik zie het, maar zeg er niets van. En de noedels die ik zo lekker vond als kind, die in plastic zitten, neem ik heus af en toe nog, één keer per jaar. Leven zonder afval is een reis en we hoeven niet perfect te zijn! Maar ik probeer steeds een klein stapje te maken, geef mezelf een cadeautje, bijvoorbeeld naar de film gaan, als ik een hele week geen afval heb geproduceerd.
Mijn nieuwe uitdaging is mensen meer bewust te maken van het vele plastic in kleren, dat als microplastics in het milieu komt na elke was. Je kunt een T-shirt voor een euro kopen in de Primark. Wees je ervan bewust dat in alles wat rekt plastic zit. En vraag je af wie dat shirt gemaakt heeft, onder welke omstandigheden. En bedenk dat die persoon misschien net twee cent van de euro krijgt. Koop liever tweedehandskleren of doe aan kledingruil met vrienden en familie. Ik heb een broek aan van mijn zus en een trui van mijn vader. Vrienden in Arnhem zijn bezig met een kledingbibliotheek, waar je geen boeken, maar kleding leent.”
Vijf stappen om te beginnen aan je geenafvalreis
1. Onderzoek het afval dat je produceert. Organisch? Anorganisch? Hoeveel plastic, hoeveel ander afval?
2 Stel jezelf een doel of doelen. Wat wil je bereiken door je afval te verminderen? Minder de aarde belasten? Een blije geest? De verbetering van de kwaliteit van leven?
3. Zorg dat je een compost/gft-bak en een papierbak krijgt. Daarvoor kan je Dar bellen, die brengt ze thuis. Zorg dat je het plastic dat je toch nog hebt in de speciale pmd-zak (plastic, metaal en drinkpakken)stopt (vooralsnog gratis bij supermarkten, straks vijf cent per zak).
4. Verminder zo veel mogelijk het plastic voor eenmalig gebruik:
-Neem je eigen boodschappentas mee. De exemplaren die je kunt opvouwen, zijn heel handig.
-Maak of koop bij natuurwinkels katoenen zakken voor je groente, fruit en brood.
-Gebruik waterflessen die je steeds opnieuw kunt gebruiken, aluminium, metaal of glas. Als je plastic neemt, dan zonder BPA en bisphenol-a, hetgeen onder meer een hoger risico op kanker en onvruchtbaarheid geeft.
-Breng je eigen kop mee naar plekken waar plastic bekers gebruikt worden.
-Weiger rietjes van plastic.
-Doe boodschappen op de markt of in winkels die proberen geen of minder afval te produceren.
– Vertel al je vrienden en familie dat je probeert zonder of met minder afval te leven. En vertel waarom, zodat ze je begrijpen en je misschien ook ondersteunen. Vertel ook aan de winkeliers waarom je je eigen zakken meeneemt. De meeste mensen zullen het prima vinden. Maar er zullen ook mensen je er raar om aankijken. Bedenk waar je het voor doet.
5. Wees relaxed op je geenafvalreis. Laat het niet stresserend, maar leuk en geweldig zijn om te leren hoe je met minder afval kunt leven en je belasting van het milieu kunt verminderen.
Houd verder de 5R’s in gedachten: Refuse/weigeren van plastic, Reduce/verminder, Recycle, Reuse/hergebruik, Replace/vervang eenmalige en niet recyclebare plastics door andere materialen.
Door Mariët Mensink