
Een van de oudste initiatieven om het zwerfafval te lijf te gaan, zijn de Wijkhelden van Nijmegen. In de jaren negentig van de vorige eeuw begonnen groepjes jongens en meisjes, de zogenoemde Z-teams, in stadsdeel Dukenburg met het wekelijks opruimen van zwerfafval. Dat viel ook de gemeente op, en algauw breidde het uit naar heel Nijmegen onder de nieuwe naam BuurtRangers. Inmiddels zorgen honderden kinderen voor het opruimen van afval dat andere Nijmegenaren op straat en in de natuur laten slingeren. Dar, de afvaldienst voor Nijmegen en omliggende gemeentes, zorgt ervoor dat de kinderen goed voorbereid aan de slag kunnen en rust de helden uit met veiligheidshesjes, goede knijpers en speciale zwerfafvalzakken.

Dat is goed geregeld, dacht een andere groep, maar vergeten we onze rivieren niet? De hoeveelheid vuil in en langs de rivieren in het Land van Maas en Waal was voor IVN Natuureducatie, Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee de aanleiding om het project ‘Schone Rivieren’ te starten. Al een aantal jaren ruimt een groep van 4000 vrijwilligers alle troep op die aan de strandjes, kades en wallen van de Maas en de Waal aanspoelt of wordt weggegooid. Daarnaast verzamelt een groep slimmeriken data voor wetenschappelijk onderzoek. Projectleider Bas van Lith licht toe: „Met dit onderzoek worden vrijwilligers opgeleid tot rivierafvalonderzoeker. Per duo onderzoeken ze twee keer per jaar een stuk oever van ongeveer 100 meter langs de Nederlandse rivieren. Met deze informatie worden hotspots in kaart gebracht en kunnen zowel lokale als structurele problemen zichtbaar gemaakt worden. Dit geeft input voor gesprekken met mogelijke vervuilers.” In 2018 telden deze rivierafvalonderzoekers het onvoorstelbare aantal van 77000 stukken afval, gemiddeld bijna 1500 per week. De organisatie is actief aan het lobbyen bij wetgevers, producenten en beleidsmakers om de Nederlandse rivieren schoon te krijgen. Plasticvrije rivieren in 2030 is het heilige doel.
Mijn Groene Wijk
Nu waren de kinderen en de volwassenen al druk bezig om Nijmegen te redden van de afvalondergang, maar een groep kwam wat later het bed uit om het afvalprobleem aan te pakken. De studenten. Drie vertegenwoordigers van die groep, Sezin Kirci, Eleni Droutsa en Yrsa Kleijkers, dachten eens goed na over de afvalscheiding bij hun studentencomplex Hoogeveldt in de wijk Groenewoud. Dat kon een stuk beter, er was bijvoorbeeld niet eens een gft-afvalbak. Ze ijverden voor duidelijkere borden en posters, ook om buitenlandse studenten niet te laten verdwalen in het afval- en recyclewoud. Hun ideeën willen ze nu naar alle studentencomplexen in Nijmegen doortrekken. Dit initiatief maakt deel uit van Mijn Groene Wijk, wat voortvloeit uit het Nijmegen Green Capitaljaar. In Mijn Groene Wijk gaan negen Nijmeegse wijken aan de slag om hun wijk duurzaam te verbeteren, zoals: meer biodiversiteit in de Weezenhof, opvang regenwater voor moestuinen in Nije Veld en duurzaam voedsel in Hazenkamp.
Door Erik Janssen