Het beeld dat X de plek is om politiek debat mee te krijgen moet doorbroken worden. Mika Kraft van de PvdA Nijmegen belde zijn medepolitici op om gezamenlijk van X af te gaan. „Het is belangrijk een plek te hebben waar het vrije woord kan klinken, maar ook de waarheid.”
„De haat op X houdt mensen tegen om de politiek in te gaan. Het is geen veilige plek meer en zo kan het publieke debat niet goed gevoerd worden”, vindt Mika Kraft van de PvdA Nijmegen. Het liefst houdt Kraft deze gesprekken in het echt. Bijvoorbeeld in het café in het stadhuis. Daar zit Kraft, een lange jongeman met zijn haar in een knotje. Hij is raadslid namens de PvdA en hij is het initiatief gestart om samen met andere politici publiekelijk van X af te gaan. Vijftien politici hebben het statement ondertekend. Kraft heeft hart voor de stad en verbindt graag de politiek met de mensen. Ook deze actie is een onderdeel van zijn zoektocht naar contact en verbinding.
Bedreigd
Het is een trend: steeds meer mensen vertrekken van X. Ook bedrijven, gemeentes en lokale politieke partijen verlaten het platform. „Het is een plek geworden waar het haatgeluid hard klinkt, waardoor andere stemmen verloren gaan” aldus Kraft. „Het maakt uit wie je bent, hoe je eruitziet, het gaat niet over wat je zegt. Je wordt heel snel persoonlijk aangevallen.” Kraft heeft dit zelf meegemaakt. „Ik werd transman genoemd, of het ging om een foto waarop mijn schouders niet helemaal recht staan.” Hij heeft verhalen gehoord van mensen die echt bedreigd werden. „Als X een verplichting is als je de politiek in wilt, kan dat een drempel zijn.”
Bellen
Stilaan vertrokken er al enkele raadsleden van het platform, anderen twijfelden erover. Ook binnen de PvdA was het al een tijdje onderwerp van gesprek. Kraft merkte dat, en zag bijvoorbeeld dat de gemeente Tilburg haar account verwijderde. Hij pakte de telefoon en belde zijn mederaadsleden.
Yurre Wieken van de SP was er daar één van. „De oproep sloot aan bij de gedachte die ik al een tijdje had.” Hij zag hetzelfde als Kraft: meer haat, minder moderatie. Voor hem was het moment dat Trump de verkiezingen won doorslaggevend. „X is een soort propagandakanaal van Trump geworden. Wat heb ik daar nog te zoeken?”
Vijftien politici zijn nu met een statement van X afgegaan. „Ik kreeg gemengde reacties. Een aantal had zelf al deze stap gezet, anderen hadden hun redenen om te blijven. Het algemene geluid was dat het een goed idee was”, aldus Kraft.
Rosalie Thomassen, raadslid van de Stadspartij, was al een aantal maanden weg van X. Ze heeft het statement ook ondertekend: „Het is goed om een statement af te geven en te laten weten waar we wél te vinden zijn.”
Statement
Kraft wil vooral het patroon doorbreken. „Als wij uitspreken dat we van X afgaan, en niet stil vertrekken, weten mensen dat het gesprek elders gevoerd wordt en de Nijmeegse politiek niet meer volledig op X te volgen is.” Wieken onderstreept dit. Hij vindt dat de discussie over sociale media gevoerd moet worden.
Kraft wilde als politicus dit statement maken, niet als fractie: „Degenen die het statement ondertekend hebben, zijn niet allemaal van dezelfde partij. Bij de PvdA heeft wel iedereen ondertekend, maar bijvoorbeeld van Stadspartij Nijmegen één persoon.” Wieken is de enige van de SP die het statement heeft ondertekend: „Maar dat komt vooral doordat de anderen er nooit op hebben gezeten.” Kraft en Wieken hopen beiden dat het anderen een opening biedt om weg te gaan. Andere politici, kranten en journalisten zijn een grote stem in het debat, en als die zich verplaatsen, verplaatst het gesprek zich.
Algoritme
Polarisatie is niet alleen iets dat op X voorkomt. Ook op andere socialemediaplatforms klinken harde stemmen. Volgens Kraft is het op X wel het ergst. De moderatie is flink terug geschaald, iets dat nu ook op Meta gaat gebeuren, waar bijvoorbeeld Instagram en Facebook onderdeel van zijn. Kraft ziet graag een plek waar politici en mensen elkaar horen, opdat er wederzijds begrip kan ontstaan, ook als er onenigheid is. „In een zoektocht naar contact en verbinding zijn sociale media een mooie eerste plek om input op te halen en inspraak te geven.” Thomassen ziet sociale media vooral als plek om verantwoording af te leggen en signalen op te vangen. „Op X was daar geen sprake meer van. Door het algoritme krijgen inhoudelijke onderwerpen geen aandacht meer en ophef juist wel.”
Alternatief
Bluesky is een populair alternatief. Ook voor Kraft. „Het is belangrijk een plek te hebben waar het vrije woord kan klinken, maar ook de waarheid.” Hij vindt Bluesky een heel fijne plek. “Ik heb weer nieuwe stemmen gehoord, en stemmen die ik een tijd gemist heb.” Wieken is ook overgestapt op Bluesky en ziet hetzelfde. Hij merkt vooral de afwezigheid van actieve haatzaaiers. Ook Thomassen merkt dat ze op Bluesky weer fijne discussies kan voeren. Ze ziet dat het daar de laatste tijd steeds drukker wordt. „Je kunt natuurlijk pas het debat voeren als we in groten getale naar een ander platform gaan,” aldus Thomassen.