Begin 2018 bedacht de gepensioneerde psycholoog en socioloog Allerd Peeters dat een ontmoetingstuin in Grootstal of in Hatertse Hei beide wijken veel goed zou doen. „Je hebt wel wat ijzerenheinigheid nodig om je leuke idee daadwerkelijk uit te voeren: het duurde anderhalf jaar voor ik de benodigde toestemming had van de gemeente, en het is heel veel werk om aan geld te komen”, vertelt Peeters. „Het zijn rustige wijken, maar er gebeurt vrij weinig. Mensen zijn niet heel erg betrokken bij elkaar. Mijn oudste zoon woonde vlak bij een ontmoetingstuin in Utrecht en daar zag ik de positieve invloed van deze tuin op de hele wijk. Dat wilde ik hier ook. Ik ben rond gaan fietsen om plekken te zoeken. Voor de gebieden die ik het meest geschikt vond, kreeg ik een nee van de gemeente, want dat waren ontwikkelgebieden, waar de gemeente ooit door projectontwikkelaars huizen wil laten bouwen. Dus zocht ik verder en koos voor het grote grasveld bij het wijkcentrum; dat ligt in Grootstal, maar is ook bedoeld voor bewoners van Hatertse Hei. Het was een vlak, onaantrekkelijk stuk grond met maar één oudere boom en drie nieuw aangeplante boompjes. De ontmoetingstuin zorgt hier nu des te meer voor verfraaiing van de omgeving. De nabijheid van het wijkcentrum is een pre, zo hebben we toegang tot een binnenruimte, koffie en thee en wc’s.”
Mijn Wijkplan
„De toenmalige wijkregisseur Inge van den Hoogen was enthousiast en bracht me in contact met het Bindkracht10-project Van Tuin Tot Bord. Zij hadden op twee plekken in Nijmegen-Midden moestuinen bij wijkcentra. Een keer per week serveerden deelnemers daar in het wijkcentrum een betaalbare maaltijd voor de buurt uit eigen tuin. Bindkracht10 wilde dat initiatief uitbreiden naar andere wijken. Ik wilde graag een deel van de ontmoetingstuin als moestuin inrichten en de combinatie met wijkmaaltijden sprak me erg aan.
In het voorjaar van 2018 heb ik het plan ingediend bij Mijn Wijkplan. Je kunt daar ideeën voor je wijk inbrengen, van iets kleins als een picknicktafel tot grotere plannen zoals de ontmoetingstuin. Voor je plan moet je dan steun zoeken in je wijk door wijkbewoners het idee te laten liken op de site van Mijn Wijkplan. Het doel van dit systeem is duidelijk: bewoners de mogelijkheid bieden om ideeën voor de verbetering van hun wijk te lanceren en meteen te onderzoeken of daar draagvlak voor is. Toch heb ik daar mijn twijfels bij. Hoeveel mensen kennen de site? Mag je van wijkbewoners verwachten dat ze er geregeld op kijken? Bovendien moeten mensen om een reactie te geven een account aanmaken, wat vrij ingewikkeld is. Desondanks kreeg ik toch wat likes. Omdat de tuin ook voor de Hatertse Hei is bedoeld en je alleen in je eigen wijk plannen kunt indienen en kunt liken vroeg ik Janny Bijlsma, die tuinarchitectuur gestudeerd heeft, erbij. Zij zette het plan voor haar wijk Hatertse Hei op de site en maakte een prachtig tuinontwerp.”
Schop
„In het najaar belegden Janny, mijn vrouw en ik een bijeenkomst voor de directomwonenden. Er kwamen vijftien mensen, die bijna allemaal enthousiast waren. Drie daarvan meldden zich aan als vrijwilligers – eentje kocht al meteen een schop om te helpen. Maar het duurde nog een halfjaar voor de gemeente toestemming gaf, met een voorwaarde: er moesten minstens vijftien vrijwilligers meedoen voor 15 juni. Dat was nog even spannend, maar door te flyeren en een artikel in wijkblad De Heistal te plaatsen, slaagden we erin om dertig vrijwilligers te vinden. En toen begonnen de overleggen met de bazen van de gemeente: van het Groen, van het Grijs (de bestrating) en van het Straatmeubilair. En we moesten een beplantingsplan maken en indienen. In november 2019 kwamen de bulldozers, die het gras weghaalden en paden maakten. Begin december en in de lente konden we aan de slag met het beplanten. Via wijkblad De Heistal vroegen we suggesties voor namen. Uit de inzendingen kozen de vrijwilligers de naam De Groene Schakel. Door corona konden we de tuin niet in mei maar pas in september 2020 openen, tussen de coronalockdowns in.”
Vierwijkenfonds
Peeters had ook na de eerste anderhalf jaar zijn doorzettingsvermogen en geduld nodig om overal geld aan te vragen. „Via Mijn Wijkplan worden alleen de aanleg en de eerste aanplant gefinancierd. Maar we wilden nog banken, een omheining voor de moestuin en een informatiebord. Natuurlijk was er ook geld nodig voor vernieuwing, reparaties en onderhoud. En een tuin komt pas echt tot leven door allerlei activiteiten en ook daar zijn kosten aan verbonden. We hadden ambitieuze plannen.
Bij Mijn Groene Wijk, een vervolg op de Green Capitalchallenges, was het aanvragen van geld voor de inrichting van de tuin makkelijk en laagdrempelig. Voor wijkactiviteiten konden we bij de wijkmanager geld aanvragen. Dat moet met een specifiek plan via het Vierwijkenfonds voor Grootstal, Hatert, Hatertse Hei en Brakkenstein, waarin twee bewoners uit elke wijk zitten. Maar het budget is beperkt en het kan lang duren voor je aanvraag gehonoreerd wordt. Er is ook geld in kas nodig om flexibel in te springen op nieuwe kansen en ideeën. Toen heb ik geld aangevraagd voor onze werkgroepen bij het Leefbaarheidsfonds van de Provincie Gelderland. Dat was heel veel formulierenwerk, maar dan krijg je geld voor de groepen die geregeld bij elkaar komen en hoef je niet precies elke activiteit te omschrijven.”
Fête de la Nature
Peeters is enthousiast over de dertig wijkbewoners die meedoen: „We hadden bij de opening tien werkgroepen, waaronder de tuingroep, de moestuingroep, de klusgroep, de gastheren- en gastvrouwengroep en de evenementengroep; nu zijn het er meer. Veel vrijwilligers zitten in meerdere werkgroepen. We gaan het eenjarig bestaan groots vieren op 4 september van 13 tot 17 uur, met muziek, rondleidingen, informatie over groene wijkactiviteiten, een miniworkshop van het IVN en kinderactiviteiten. We laten de ontwikkeling van tuin en moestuin zien en vertellen over de activiteiten van alle werkgroepen, zoals de wekelijkse maaltijden van groentes uit de eigen tuin, de jeu de boulesactiviteiten en de wandelingen die uitgezet worden in de wijk. Ook de nieuwste aanwinsten, zoals de verhoogde plantenbakken waar senioren kunnen tuinieren en de kindermoestuin zijn te bewonderen. Het feest is onderdeel van het landelijk festival Fête de la Nature. Naast wijkbewoners zijn ook mensen van buiten de wijk van harte welkom.”