Interviewer Jelko Arts begreep het heel goed. Als Jan Siebelink, schrijver van het Boekenweekgeschenk, op zijn praatstoel zit dan laat je hem rustig zijn gang gaan. Siebelink was de hoofdgast op het jaarlijkse culturele feestje dat de literatuur viert, het Nijmeegs Boekenfeest. Siebelink kreeg de lachers op zijn hand toen, gevraagd naar De moeder de vrouw, het thema van de Boekenweek, hij dat aldus samenvatte: “Ik had een vriendin, daarna werd zij mijn vrouw. Enzovoort.” De Vereeniging was zaterdag 23 maart het feestelijke decor voor de Nijmeegse variant van het Boekenbal.
Nadat Wout Waanders, Nijmegens nieuwe stadsdichter, het bal opende met een gedicht, trok schrijfster Francine Oomen meteen fel van leer over een nog bestaand taboe, de menopauze, de overgang. Geïnterviewd door Alma Mathijsen vertelt ze: „Ik wist niet wat mij overkwam, maar ik blokkeerde volledig. Was het een burn-out, een depressie misschien? Gesprekken bij de dokter leverden niets op.” Later bleek, zo vertelt Oomen, dat het om heftige bijwerkingen van de overgang ging. „In de opleiding besteden artsen ongeveer een halfuur hieraan. Alsof het over een ziekte gaat, terwijl het een transformatie is. Net zoiets als de puberteit.” In haar boek Oomen stroomt over beschrijft ze beeldend haar ervaringen: van breinblubber tot opvliegers en verzakkingen van diverse aard. Openhartig schrijft ze over haar strijd met schuldgevoelens en prestatiedrang, die ze ‘haar innerlijke tang’ noemt.
Het podium behoorde daarna toe aan Rebekka de Wit, een jonge theatermaakster uit België en schrijfster bij De Correspondent. Zij verhaalt over haar jeugd, toen ze op negenjarige leeftijd gedachten had over haar moeder en de dood. Ze zag voor zich hoe haar moeder in een kist van goud lag. In een volstrekt unieke stijl krijgt ze de zaal aan haar voeten met een overtuigend en indringend optreden.
Dunne scheidslijn
Jan Siebelink, de schrijver van het Boekenweekgeschenk, Jas van belofte, mocht natuurlijk niet ontbreken. Zonder een vraag nodig te hebben, steekt hij van wal en legt uit waarom hij dit boek geschreven heeft: „Louis Ferron, Frans Thomése en ik waren een literair driemanschap. En vrienden. Mijn boek is een ode aan Ferron, overleden in 2005. Hij mag niet vergeten worden.” Siebelink geniet zichtbaar van alle aandacht deze week voor hem: „Het is ontzettend leuk, ik heb nog gedanst op het Boekenbal met Rosita Steenbeek, vandaag naar Doetinchem geweest, en nu dus in Nijmegen.”
Hoewel Siebelink toegeeft bang te zijn voor de dood, praat hij opmerkelijk monter over een bloedpropje dat twee jaar geleden zijn leven bedreigde: „Ik lag in die ambulance en dacht alleen maar, oh blijkbaar gaat dit zo, ik was heel rustig, en tegelijkertijd denkend, kan ik hier iets mee, als schrijver.” In Jas van belofte wordt de hoofdpersoon, Arthur, met hoge snelheid naar het ziekenhuis vervoerd en is er zeker van dat hij het niet gaat overleven. Interviewer Jelko Arts vraagt naar de dunne scheidslijn tussen fictie en werkelijkheid in het werk van Siebelink. „Natuurlijk put ik uit mijn eigen ervaringen voor mijn boeken, maar dat betekent niet dat als je Knielen op een bed violen hebt gelezen, je iets weet van het gezin waarin ik opgroeide.”
Net op tijd
Elk jaar in maart organiseert de CPNB, de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, de Boekenweek. Het is de belangrijkste activiteit van deze organisatie, waarbij het Nederlandse boek een week lang centraal staat. Elk jaar kiest zij een thema, dit jaar De moeder de vrouw. Overigens had de CPNB zichzelf bijna in de voet geschoten hiermee. In haar hele bestaan hebben alleen mannen aan het hoofd gestaan. In september 2018 stelde zij voor het eerst een vrouw aan als directeur, Eveline Aendekerk, voormalig directeur van Dance4Life. Net op tijd. De kritiek was anders niet van de lucht geweest.
Auteur: Erik Janssen