Europa is voor veel mensen nog een ver-van-mijn-bedshow. Bij de vorige Europese verkiezingen in 2014 brachten maar vier van de tien kiesgerechtigde Nijmegenaren een stem uit. Een veel gehoord kritiekpunt is dat de Europese Unie een technocratenclub is, die alleen maar geld kost. Op straat is steeds vaker graffiti te zien met EU nee en Stop EU. De nexit, een mogelijk uittreden van Nederland uit de Europese Unie, is onderwerp van menige discussie. Maar de Europese Unie geeft ook iets terug. Subsidies in infrastructuur, zorg, duurzaamheid en technologie moeten zorgen voor economische groei van regio’s en steden. Ook Nijmegen pikt een Brussels graantje mee.
In de periode 2014 tot 2017 ontving de regio Arnhem-Nijmegen 136 miljoen euro uit Brussel, verdeeld over 325 projecten. In dezelfde periode kregen Gelderse boeren ongeveer 300 miljoen euro aan steun. De Europese Investeringsbank (EIB) financierde 525 miljoen euro aan leningen aan Gelderse bedrijven en instellingen. In Nijmegen hebben zo’n 75 projecten in de afgelopen tien jaar geld ontvangen vanuit Brussel. Variërend van grote projecten, zoals het station Nijmegen Goffert dat twee miljoen euro aan subsidie kreeg, tot kleinere projecten, zoals het voorzieningenhart De Biezantijn in het Waterkwartier. Bij veel onderzoeksprojecten is de Radboud Universiteit betrokken.
De herinrichting van de stationsomgeving in Nijmegen en de nieuwbouw van Doornroosje waren niet mogelijk geweest zonder Europees geld. Het project kostte dertien miljoen euro waarvan twee miljoen werd gefinancierd vanuit Brussel. En ook van elke meter van het RijnWaalpad, het snelfietspad tussen Nijmegen en Arnhem, is bijna de helft bekostigd met subsidie uit Europa.
Bureau Brussel
Miljoenen euro’s stromen de Gelderse economie in. Twee mensen spelen daar een cruciale rol in: Arnout Smit en Geert Ritsema. Zij vertegenwoordigen de regio Arnhem-Nijmegen in Brussel. Onder de kernachtige naam Bureau Brussel wijzen zij Gelderse bedrijven en overheden op subsidiemogelijkheden en begeleiden zij aanvragen. In 2018 zorgde Bureau Brussel voor de begeleiding van tien nieuwe projecten, waarvan er op dit moment vijf zijn goedgekeurd. Naast het subsidiewerk bestaat een groot deel van de activiteiten van het tweetal uit het promoten van de regio Arnhem-Nijmegen in Brussel.
Ondergesneeuwd
Door alle discussies in Europa over grote thema’s zoals emigratie, veiligheid en opkomend nationalisme raakt de tastbare invloed die Europa op de burger heeft, nog weleens ondergesneeuwd. Overheden doen krampachtige pogingen om Europa in een positief daglicht te stellen. Zo wil in Nijmegen Europe Direct, dat zich in de Stadswinkel bevindt, de Nijmeegse burger informeren en actief Europees burgerschap stimuleren. Deze organisatie organiseert debatten en bijeenkomsten die het Europees bewustzijn van de gemiddelde Nijmegenaar moeten verhogen. Komende zondag, als de verkiezingsuitslag bekend wordt, zal blijken of hun werk enig effect heeft gehad en meer Nijmeegse burgers dan vijf jaar geleden naar de stembus zijn gegaan.
Op de website www.europaomdehoek.nl zijn alle Nijmeegse projecten te zien die mede met Europees geld tot stand zijn gekomen.
Kosten en opbrengsten Europese Unie
In de periode 2000-2015 droeg Nederland netto gemiddeld 0,4 procent van het bruto nationaal inkomen af aan de Europese Unie, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek. Daarmee is Nederland de grootste netto-betaler per hoofd van de bevolking. In 2015 was dat iets minder dan 150 euro per inwoner. Dit is het geld wat we meer betaalden aan de EU (via afdrachten en dergelijke), dan dat we terugkregen in de vorm van subsidies. Dit staat los van de welvaartswinst die wordt behaald door de open grenzen en de sterkere onderhandelingspositie bij het afsluiten van handelsverdragen met staten buiten de Europese Unie.
auteur: Erik Janssen