Nijmegen kende van 1974 tot en met 2008 de jaarlijkse Internationale Fietsvierdaagse. In hoogtijjaren zoals in 1984 deden meer dan 8000 mensen mee. Het aantal deelnemers nam echter gestaag af tot 2500 in 2008. Te weinig fietsers om het evenement te laten voortbestaan, daarvoor waren er minstens 3000 nodig. In 2016 vonden Arthur Hofstad en Tim van Os het een uitdaging om opnieuw een fietsvierdaagse te organiseren. Nijmegen was dat jaar Fietsstad van het jaar en de Giro, de ronde van Italië, deed ook Nijmegen aan.
„Het bleek een zeer intensieve klus om met een klein team vier dagen meerdere fietstochten van verschillende lengte uit te zetten”, vertelt Arthur Hofstad. „Daarom kozen we in 2019 voor een tweedaagse tour met kortere afstanden, van 30 en 45 kilometer, waarbij we aansloten bij het vieren van 75 jaar Market Garden. We focussen met de Freedom Tour meer op de stops onderweg waar iets te zien, te horen, te proeven of te beleven valt. In 2020 is het thema nog steeds vrijheid, nu we in het hele land 75 jaar vrijheid vieren. We werken samen met groepen die de herinneringen aan de oorlog en de bevrijding levend houden, en met dichters die belichten wat vrijheid betekent voor mensen.” Deelnemers horen bijvoorbeeld bij het monument in het Willemskwartier, een muur met granaatinslagen, over de oorlogservaringen daar. Hetzelfde gebeurt in plaatsen zoals Wijchen, Grave en Groesbeek. Deelnemers krijgen een vrijkaartje voor het Vrijheidsmuseum.
Pijlen
De organisatoren, ondertussen aangevuld met Annemiek Melchers, onderhouden gezamenlijk de contacten met de gemeenten waar de Freedom Tour langskomt en verdelen de rest van het werk onderling. Hofstad richt zich vooral op de routes en de Superstops, zoals de rustplekken heten. Van Os houdt zich bezig met de vergunningen en het informeren van de deelnemers. Melchers doet de communicatie en vormgeving. Maar de drie doen ook heel veel praktische klussen zelf. Melchers en Hofstad staan op de eerste dag bijvoorbeeld met een vlag en medailles bij de finish.
Hofstad: „Wij zijn alledrie zzp’ers die graag organiseren en doen dit vooral omdat we het leuk vinden. We bekostigen het evenement van de inschrijfgelden van 7,50 euro per dag, we krijgen wat subsidie en hebben trouwe sponsoren. Vorig jaar konden achthonderd mensen meedoen, nu met corona was er plek voor driehonderd. We letten goed op veiligheid en laten bijvoorbeeld elke vijf minuten kleine groepen starten, verspreid over twee uur. Ons belangrijkste doel is mensen een mooie ervaring te geven. We horen dat mensen eraan toe zijn om weer iets leuks te doen en zien dat ze er veel plezier aan beleven. We hebben gemerkt dat een groot deel van het succes van een fietstocht afhangt van de zon en of de pijlen goed hangen. We geven de mensen een kaart en een app met routebeschrijving, maar de meeste mensen kijken toch vooral naar de pijlen. In ons eerste jaar werden er pijlen weggehaald. Dat is heel lastig.”
Geschiedenis
Pas half augustus kreeg de organisatie groen licht voor de fietstocht. De reacties van deelnemers zijn positief: „Supergoed geregeld, prachtige natuur en aardige vrijwilligers onderweg”, vertelt een lachende mevrouw van rond de zestig jaar, die met een vriendin de tocht fietst. De jongste deelneemster is zeven jaar en vindt ook alles van de fietstocht leuk. Haar zus van tien jaar vindt wat ze onderweg hoort over de oorlog heel interessant: „Mijn oma is geschiedenislerares, ik houd ook van geschiedenis.” Of er volgend jaar weer een fietstocht komt, kan Hofstad nog niet zeggen: „We bekijken de situatie per jaar.” Twee dagen fietsen rondom Nijmegen hangt van meer zaken af dan alleen de vrijheid om dat te doen.