Nu de regering heeft besloten om de gaskraan dicht te draaien, moet Nijmegen van het gas af. De werkgroep Duurzaam Hengstdal heeft een aantal alternatieven in kaart gebracht om de huizen te verwarmen zonder gas. Een ervan is een warmtenet. Dit is een leidingennet met warm water, dat de huizen op dezelfde manier verwarmt als een cv-ketel. De warmte van het water komt uit een kolenkalklaag kilometers onder de Nijmeegse grond. Volgens initiatiefnemer Peter Daanen kan een warmtenet een voordelig alternatief bieden voor de warmtepomp.
Hengstdal is uitgekozen om als een van de eerste Nijmeegse wijken van het gasnet af te gaan. De werkgroep Duurzaam Hengstdal onderzoekt samen met de gemeente hoe. Het gasnet van Hengstdal dateert uit begin jaren zestig en loopt tegen het einde van zijn levensduur. Op tafel liggen nu twee alternatieven. Het eerste is de warmtepomp. Een warmtepomp wint warmte uit de bovenste bodemlaag, grondwater of lucht. Een warmtepomp werkt met een lagere verwarmingstemperatuur dan gas, om het toch warm te krijgen in huis, moet de eigenaar flink investeren in woningisolatie. De kosten voor een gemiddeld huis in Hengstdal schat de werkgroep in tussen de 35.000 en 45.000 euro. Daarnaast moet het elektriciteitsnetwerk fors verzwaard worden, want warmtepompen verbruiken veel stroom. Als alle woningen in Hengstdal een warmtepomp krijgen zijn er vierenveertig transformatorhuisjes nodig in plaats van negentien nu.
Koraalrif
Het tweede alternatief is het warmtenet. In de Waalsprong is er al een. Dat draait op restwarmte van de afvalverbranding. Voor Nijmegen-Oost is dit geen optie daar de afstand tot de afvalverbrander te groot is. Peter Daanen van de werkgroep heeft een alternatief plan bedacht en berekend voor een warmtenet op basis van geothermie. Door proefboringen naar aardgas uit de jaren zestig is bekend dat op ongeveer vier kilometer diepte onder Nijmegen een meer dan tweehonderd miljoen jaar oud koraalrif ligt met daarin nog zeewater. Dit water met een temperatuur van 130 tot 140 graden kan gebruikt worden voor de aardwarmte. Het voordeel van het gebruik van aardwarmte is dat de huizen op dezelfde manier verwarmd kunnen worden als met gas, alleen in plaats van een cv-ketel, komt er een afleverset, waardoor water van 70 graden de radiatoren binnenstroomt. Hierdoor hoeft er minder in woningisolatie geïnvesteerd te worden dan bij de aanschaf van een warmtepomp. Daanen heeft diverse alternatieven op een rijtje gezet en een berekening gemaakt van de kosten op basis van vergelijkbare warmtenetten in Duitsland. Opvallend is dat zelfs in de meest ongunstige scenario’s de kosten lager uitvallen dan bij een warmtepomp. Gerekend over de tijd is het zelfs goedkoper dan het huidige gasnet te vervangen. Wel is er een grote investering nodig voor de aanleg. Zo moet er een nieuw leidingennet worden aangelegd. Om ook op koude dagen iedereen van warmte te kunnen voorzien, zou er ook een enorme ondergrondse opslagtank moeten komen. Deze tank, ongeveer vijftig meter diep, kan bijvoorbeeld onder het Limosterrein komen. „Het kan ook zonder tank maar dan ben je meer kwijt aan elektriciteitskosten om op extreem koude dagen genoeg warm water naar boven te pompen,” zegt Daanen.
Wijkenergiecoöperatie
Dit jaar worden er seismische metingen gedaan om te kijken of de kolenkalklaag daadwerkelijk doorloopt onder Nijmegen. De boringen uit de jaren zestig waarbij de kolenkalklaag is gevonden, zijn gedaan bij Valburg en Kranenburg. Mocht de kolenkalklaag inderdaad tot onder Nijmegen doorlopen, kan worden gestart naar het zoeken van een investeerder. Een wijkenergiecoöperatie heeft bij Daanen de voorkeur: „Bij een commerciële investeerder maak je je erg afhankelijk, de beheerder kan zelf de prijs bepalen, kijk maar naar wat Nuon doet in de Waalsprong.” Om het rendabel te maken moet tachtig procent van de woningeigenaren meedoen, daarvoor is medewerking van de grootste woningeigenaar in Hengstdal Standvast Wonen nodig. Op een informatieavond liet Standvast Wonen weten dat dit nog geen uitgemaakte zaak is. „Wij gaan niet investeren in een energienetwerk, dat moeten anderen doen,” zei Jeanette Tan van Standvast Wonen. Of Standvast Wonen kiest voor een warmtepomp voor haar huizen of een aansluiting op een warmtenet zijn ze op dit moment aan het onderzoeken. „Maar op een gegeven moment moeten we wel kiezen, we kunnen daarbij niet wachten als het lang duurt voor een warmtenet wordt gerealiseerd.”
auteur: Gabriëlla Hendriks