Nijmegen herdenkt Russische inval in Oekraïne

Op 24 februari, op de dag af een jaar na de Russische inval in Oekraïne, waren er drie herdenkingen in Nijmegen. Die van Nijmegen4Ukraine was de indrukwekkendste en best bezochte.

Liliya Levandovska, haar dochtertje en haar vriendin Anna Ovchinnikova protesteerden vorig jaar op 24 februari op de Grote Markt tegen de inval van Rusland in hun geboorteland Oekraïne. Afgelopen 24 februari stonden ze er weer, nu met een paar honderd Oekraïners en Nederlanders. Het dochtertje deelde teksten uit met informatie over Oekraïne, zijn inwoners en zijn cultuur. „Het land en de cultuur die Rusland wil wegvagen”, aldus Levandovska tijdens haar toespraak. Ze benadrukte dat het geen eenjarig conflict betreft maar dat Rusland ook tweehonderd en honderd jaar geleden al probeerde van Oekraïne een stuk Rusland te maken, door Oekraïners te vermoorden en te onderdrukken en in de jaren dertig door miljoenen Oekraïners uit te hongeren en te vervangen door Russen. De huidige oorlog is al bezig vanaf 2014 met de annexatie van de Krim en de inval in Donbas.

Gerechtigheid

In haar toespraak stelde Levandovska: „Vrede wordt niet bereikt wanneer we stoppen met verzetten. Vrede wordt bereikt door ervoor te zorgen dat Russische troepen het grondgebied van Oekraïne verlaten. Vrede is niet alleen een wapenstilstand. Vrede is gerechtigheid. Russische oorlogsmisdadigers moeten door het internationale tribunaal berecht worden, inclusief de regering, de generaals, de soldaten, de schoonmakers die de Russische raketten polijstten, Russische leraren die naar Oekraïne kwamen en Oekraïense boeken verbrandden en haat onderwezen aan Oekraïense weeskinderen, gewone Russische mensen die het goed vonden om illegaal meegenomen Oekraïense kinderen op te nemen.

Vrede is een veilig Europa in de toekomst. Met nul tolerantie voor het Russische imperialisme, zonder Russische propaganda en leugens, zonder Russische nucleaire dreigingen. Geen weg terug naar ‘business as usual’ met Rusland.

Het is een brute Russische oorlog tegen Oekraïne die begon in 2014 en vorig jaar escaleerde toen Rusland probeerde het hele grondgebied van Oekraïne te bezetten. Maar het zal nooit lukken om ons als staat en als natie uit te wissen. Leve Oekraïne.”

Er werden acht levensverhalen verteld van jonge mannen die sneuvelden voor de vrijheid, er werd gezongen en gehuild. De twee- tot driehonderd mensen, onder wie een dertigtal Oekraïners, stonden zij aan zij om Oekraïne steun te betuigen, een groot deel in de regen, de hemel huilde mee.

Solidariteit
Anderhalf uur eerder hield de Gelderse afdeling van de politieke partij Volt een herdenking en een demonstratie. „Want een oorlog in Oekraïne is een oorlog in Europa. Een directe aanval op onze Europese waarden van vrede, democratie en solidariteit,” stond in de uitnodiging. Er waren enkele tientallen demonstranten onder wie veel Oekraïners.
’s Avonds hielden Amnesty Nijmegen en de stichting Werkgroep WereldVredesVlam een korte ingetogen herdenking van de slachtoffers en van de vele mensenrechtenschendingen, die daarmee samenhangen. Er kwamen vijfentwintig mensen tezamen bij de Wereldvredesvlam bij de Titus Brandsma Gedachteniskerk aan het Keizer Karelplein. Organisator Paul Baars van de Steungroep Mensenrechten Pskov van Amnesty Nijmegen: „Onze groep heeft al jaren contacten met mensenrechtenactivisten in Pskov, de voormalige partnerstad van Nijmegen in Rusland. Via hen waren we op de hoogte van geheime militaire operaties van Rusland in Oekraïne vanaf 2014. Vandaar het idee om de slachtoffers te herdenken van één jaar volledige oorlog in Oekraïne bij de Internationale Vredesvlam bij de Titus Brandsma kerk in Nijmegen.”
De herdenking bestond uit twee minuten stilte, een lied en een gedicht van Gonda Scheffel-Baars