S.O.S. voor klimaat, Nijmegen slaat alarm

Ruim achthonderd mensen demonstreren op zondag 14 maart in het Valkhofpark in Nijmegen voor een effectief klimaatbeleid, waarbij de aarde niet steeds sneller opwarmt en er niet steeds meer droogte, overstromingen en klimaatvluchtelingen komen. Ze luisteren naar grote namen op het gebied van natuurbescherming zoals Johan Vollenbroek en Irene Dankelman, maar ook naar een enthousiaste scholier en…naar een dictator.

In meer dan veertig steden in het land komen bezorgde burgers bij elkaar om luid en duidelijk te laten zien en horen dat de klimaatproblemen nu aangepakt moeten worden, omdat het over vier jaar te laat is. Vrijwilligers leiden de achthonderd demonstranten in Nijmegen coronaveilig naar hun plaatsen.

Oud en jong staan op stippen op twee meter van elkaar te luisteren naar het programma van Klimaatalarm met muziek, sprekers en cabaret. Met pannen, deksels, tamboerijnen, sambaballen, trommels, gitaren en andere geluidmakers laten ze geregeld hun goedkeuring blijken. De vele meegedragen bordjes vertellen waarom mensen meedoen: ’Klimaat op 1=toekomst voor iedereen.’, ‘Eco, niet ego’, ’Als het klimaat een bank was, was het allang gered’, ‘Het klimaat verandert, waarom wij niet?’, ‘We gaan allemaal dood. Shell helpt.’ Bart zingt een toekomstig kind toe dat niet meer buiten kan spelen en geen water uit de kraan kan drinken, doordat we niets deden. Een doventolk ondertitelt zijn liederen en het hele verdere programma.

Toendra’s
De jonge presentator van het programma noemt deze tijd de meest bepalende tijd ooit in de geschiedenis: „Een graad opwarming van de aarde heeft ons overstromingen gegeven en bosbranden, en in Nederland droogte en geen Elfstedentocht meer. Elke tiende graad verhoging geeft steeds extremer weer. IJskappen die licht terugkaatsen, smelten en komen niet terug, waardoor de aarde blijvend opwarmt. Bevroren toendra’s, die veel broeikasgassen vasthielden, ontdooien en laten deze gassen vrij. We naderen een kantelpunt, waarna het te laat is. Als mijn generatie oud is, is de aarde minimaal anderhalve graad maar mogelijk ook drie of meer graden opgewarmd. Hoeveel precies wordt de komende tien jaar bepaald. We staan hier om vernietiging van de aarde en onze toekomst te voorkomen.”

Johan Vollenbroek van Mobilisation for the Environment, die de stikstofcrisis politiek op de kaart zette, zet het nog iets meer aan: „We doen alsof de toekomst een afgelegen koloniale buitenpost is waar geen ziel woont en we ongehinderd ecologische risico’s kunnen nemen, vrijelijk kernafval kunnen  dumpen, ons te buiten kunnen gaan aan ecologische verloedering en naar hartenlust kunnen plunderen. We zetten de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen op het spel. We voeren oorlog tegen onze kinderen.” Hij vertelt dat Nederland onderaan staat op de lijst qua duurzame energie, en een ontwikkelingsland is met betrekking tot milieu en duurzaamheid. Nederland zit wat betreft milieu en klimaat op een doodlopende weg: er worden miljarden gestopt in bomencrematoria, om boomsnippers in plaats van kolen te gebruiken, in luchtvaart en in mestvergisters voor de volledig uit haar jas gegroeide vee-industrie. Vollenbroek roept ieder op om in het stemhokje te kiezen voor de belangen van onze kleinkinderen.

Noodtoestand
Goudreinet zingt een lied Noodtoestand, een meezinger. Meezingen kan nu niet, maar de doventolk leert het publiek het gebaar voor Noodtoestand en zo doet ieder gebarend mee met het lied. Ecoloog Irene Dankelman ziet hoe we als mensen en natuur allemaal verbonden zijn met elkaar. Dat onze manier van leven grote gevolgen heeft voor mensen elders. Elke dag sterven er duizenden mensen door de klimaatveranderingen die wij veroorzaken. In Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen worden mensen vermoord die hun land en bossen willen verdedigen, waar de westerse landen de vruchten van willen hebben. „Het systeem is stuk, de grenzen bereikt. De pandemie bracht ons tot stilstand. Laten we nu bedenken in welke wereld we willen leven.”

Om drie uur is het landelijke Klimaatalarm, lawaai voor het klimaat. Iedereen gaat los. Ruim vijf minuten lang wordt er met hart en ziel geklapt en lawaai gemaakt. Daarna komt scholiere Inez Valize aan het woord. Twee jaar geleden als vijftienjarige ging ze bij het ecoteam van haar school de NSG Groenewoud. Ze organiseerden onder andere een Groene Week, waarbij in elke les aandacht was voor het klimaat: „Maar op veel scholen is er niet zoveel ruimte voor dit onderwerp.” Nu zit ze bij Fridays for Future, dat het onderwijs wil verduurzamen: „79 procent van de docenten wil meer aandacht voor het klimaat, maar 75 procent vindt dat ze niet genoeg weet daarvoor. Er moeten meer trainingen komen, om de info zo te kunnen brengen dat studenten er niet alleen bang van worden.” Valize roept docenten en studenten op nu al te beginnen: „Er is veel lesmateriaal online te vinden.”

Neus
Luca Bonsangue van de Internationale Socialisten schreeuwt het af en toe uit van boosheid op de honderd grote bedrijven die de grootste vervuilers zijn, en ons allen daaronder laten lijden. Op de 0,01 procent rijken die het leeuwendeel van de aarde bezitten. Het kapitalistische systeem is failliet wat hem betreft. Jac Splinter sluit cabaretesk af als docent aan de Idi Amin academie voor dictators. Idi Amin was een vroegere dictator van Oeganda. Er zijn meer dictators nodig, oreert het alter ego van Splinter. Mensen zorgen voor alle problemen, en dictators zorgen voor veel minder mensen op de wereld. Splinter noemt er zes die samen 15 miljoen mensen vermoordden.

Remy Kingma, de coördinator van dit Nijmeegse Klimaatalarm, kreeg kippenvel van het Klimaatalarm: „Ik vond het heel indrukwekkend. En het is geweldig hoeveel bereidheid er is om mee te doen. De organisatie ging zonder problemen. Er zijn dertig organisatoren en daarnaast hielpen nog eens dertig á veertig vrijwilligers vandaag.”

Lars van der Voorn van de pr-groep vertelt dat er achthonderdvijftig aanmeldingen waren voor deze demonstratie en dat er driehonderd mensen, die niet konden komen doordat het te druk werd, meekeken met de podcast. De Nijmeegse Klimaatcrisis Coalitie bestaat uit de organisaties in Nijmegen die zich bezighouden met het klimaat. Van der Voorn: „Binnen de coalitie zijn zes groepen die samen overleggen, zoals de pr-groep, de logistiekgroep en de programmagroep. Afgevaardigden van die groepen overleggen in het coördinatiegroepje. Het is de bedoeling dat elf organisaties verder gaan met dit soort acties onder de noemer Nijmeegse klimaatcoalitie. Het klimaatalarm is natuurlijk doelbewust drie dagen voor de verkiezingen van de Tweede Kamer gehouden. Om kiezers bewust te maken dat het nu nodig is voor het klimaat te stemmen. Maar na de verkiezingen moeten politici voortdurend met de neus op de grote klimaatproblemen gedrukt worden.”