Wensen en dromen laten zien rond de ontwikkeling van de stad, van gebouwen, woonvormen en de publieke ruimte: dat doet Architectuurcentrum Nijmegen met lezingen, debatten, publicaties, rondleidingen en meer.
‘Stad vol verlangen’ is het jaarthema 2024 van Architectuurcentrum Nijmegen (ACN). Directeur Dave Willems: „We halen de wensen en dromen op die leven in de stad om ons mooie Nijmegen nog leefbaarder, duurzamer en gezonder te maken. De enorme woningnood en energiecrisis maken dat een grote transformatie van de stad onvermijdelijk is. We kunnen dus maar beter zorgen dat we ons prettig blijven voelen in die nieuwe, toekomstige stad.”
Stadsdeelkaart
Eind 2024 realiseert ACN een project in Dukenburg samen met de bewoners. Willems: „We maken een stadsdeelkaart waarin de wensen van bewoners verwerkt zijn. We stimuleren zo transitie van onderop.“ Dit project sluit aan op het ACN-project Dukenburg Uprising van 2019. ACN maakte toen in opdracht van de gemeente een boekje met ideeën voor nieuwe woonvormen in Dukenburg. Denk aan microwoningen met gedeelde voorzieningen en het splitsen van gezinswoningen in twee appartementen. Daarnaast werden van Tolhuis met hulp van tweehonderd bewoners alle bijzondere plekken in de wijk vastgelegd in een plattegrond. „De aandacht van de gemeente verlegde zich vanaf 2020 echter naar Winkelsteeg en het Stationsdistrict. Met ons nieuwe project willen we onderzoeken of we in dit stadsdeel initiatief vanuit bewoners kunnen aanwakkeren.”
Dilemma’s
ACN houdt zich naast architectuur bezig met de ontwikkeling van de stad en de effecten daarvan op mens en samenleving. ACN verbindt architecten, bouwers, bewoners, ontwikkelaars en politici en organiseert debatten, (film)colleges, rondleidingen, publicaties en meer. Willems: „We zijn onafhankelijk en willen op een positief-kritische manier bijdragen aan de zoektocht naar oplossingen voor ruimtelijke dilemma’s in de stad. Een voorbeeld is de toegankelijkheid van gebouwen voor iedereen. Of de vraag hoe de stad kan groeien zonder het klimaat en onze directe leefomgeving nog verder onder druk te zetten. We willen informeren en reflecteren, maar vooral ook inspireren.”
Kunstenaars
Een kleine greep uit de activiteiten van ACN:
Lezingen en debatten: in aanloop naar een nieuw broedplaatsenbeleid voor Nijmegen organiseerde ACN een debat over de plek van kunst en cultuur in de stad en de waarde van kunstenaars en creatievelingen voor Nijmegen. In september organiseert ACN een bijeenkomst over de wensen en dromen van alleenwonenden in de stad, nu Nijmegen zich steeds meer transformeert naar een appartementenstad.
(Film)colleges: dit jaar is er een filmcollegereeks op het snijvlak van architectuur, kunst en cultuur. Er was aandacht voor het unieke gebruik van leegte, licht en materialen in de Japanse architectuur. Dit najaar wordt een documentaire vertoond over een Deens architectenbureau dat een nieuw stadsdeel wilde bouwen in Kathmandu op de westerse manier. Dat botste met de lokale situatie van kleine gemeenschappen en ambachtelijkheid.
Laagdrempelig
ACN-stadsredactie Hoog//Diep vertelt in maandelijkse artikelen en interviews over gebouwen en ruimtelijke ontwikkelingen in en om Nijmegen en hoe die mensen raken. In het najaar wordt een podcast gemaakt samen met het Besiendershuis, waarin Jozien Wijkhuijs en dichter Dennis Gaens schippers, bouwers en omwonenden spreken over de ontwikkelingen rond het Maas-Waalkanaal.
ACN Verkent gaat met belangstellenden op wandel- of fietstocht langs bouwprojecten, zoals in de Winkelsteeg of in de rivierdelta in Lent, waar wonen en water samengaan.
ACN café gaat op bezoek bij nieuwbouwprojecten in Nijmegen met een sociale inslag, zoals een school, buurthuis of sociale woningbouw, zoals NDW21, zeven woongebouwen aan de Nieuwe Dukenburgseweg 21. ACN café is een laagdrempelig programma voor de buurt en overige belangstellenden, met een rondleiding en afsluitende borrel.
Architectuurprijs
Publicaties zijn bij voorbeeld de interviewbundel De rechtvaardige stad en Nooit gebouwd Nijmegen, de gedroomde stad. De Plantengids voor dichtbebouwd Nijmegen, inspiratiebron voor het verder vergroenen van onze stad, is gemaakt samen met stadsecoloog Joep van Belkom.
De tweejaarlijkse Nijmeegse architectuurprijs die ACN namens de gemeente organiseert, is dit jaar gewonnen door de houtbouw Hortus Ludi. De publieksprijs ging naar de Vasim.