Gekte, schreef Nietzsche, is zeldzaam bij individuen, maar in groepen is het de norm. Grote delen van Engeland, een van de vier naties die deel uitmaken van het Verenigd Koninkrijk, voelen zich vandaag niet alleen verlaten als een kind, maar letterlijk als een kind dat zijn ouders hebben laten vallen. De toekomst van het Verenigd Koninkrijk hangt aan een zijden draadje. Net als het dodelijke Russische roulettespel moet het laatste schot nog worden afgevuurd. Groot-Brittannië zit al veertig jaar gevangen in de zinloze bezuinigingen van Brexit, waar het praten over de hoop op een nieuwe Britse ‘blitz spirit’, het Britse moreel en patriottisme tijdens de Blitzkrieg, een giftige nostalgie is gebleken.
Omdat politici hun eigen zakken vulden en hun eigen kiezers negeerden, was er een terugslag. De VS hebben Trump. De Britten kregen Brexit en in veel Europese landen bracht de opkomst van nieuwe uitersten, vooral van de oude fascistische rechtervleugel, een nieuw soort mensen die zichzelf als populisten beschouwen. Na de Brexitstemming steeg de haatmisdaad tegen veel werknemers uit Europese landen. Op 16 juni 2016 werd het Labourlid van het Parlement voor een zetel in Yorkshire, Jo Cox, doodgeschoten door een man met extreemrechtse sympathieën, omdat ze zich verzette tegen de opkomende haat en er voorstander van was om een constructief lid van de Europese Unie te blijven.
De rottende factor is veertig jaar in de maak geweest sinds Margaret Thatcher op 3 mei 1979 werd verkozen tot premier met een Torypartij die de meerderheid bereikte doordat ze nationaal gezien 1,5 miljoen mensen die staakten voor hogere lonen hadden gemanipuleerd. Na de bloederige Falklandoorlog voelde ze zich sterk genoeg om haar beleid van deregulering door te drukken en vervolgens de industriële machtsbasis van de natie te vernietigen die een constructieve verandering nodig had. In plaats daarvan werd Engeland een natie waar de commerciële markt hoogtij vierde en bankiers en slimme investeerders regeerden over een groeiende consumptiemaatschappij. Doordat de industrie werd verwaarloosd, werden veel onafhankelijke bedrijven die de kracht van het land probeerden op te bouwen, ook aan de kant gezet. Vernieuwende energietechnologieën werden genegeerd, de bouw van nieuwe universiteiten werd op de lange baan geschoven en de gebruikelijke praktijken van bedrijfsleiding werden geschrapt. In plaats daarvan koos men voor de Amerikaanse stijl van zaken doen, waarbij het voelde alsof er een pistool tegen je hoofd werd gezet.
De eerste Iraakse oorlog, die drie tot vier biljoen dollar kostte, luidde het begin in van wereldwijd terrorisme dat nog steeds voortduurt. In 2008 stortten aandelenbeurzen over de hele wereld in, toen de bubbel uiteindelijk barstte door ongebreidelde speculaties op schulden. We zijn nog niet hersteld van deze wereldwijde recessie. Dit waren de belangrijkste factoren van wijdverbreide bezuinigingen waar de mensen gedwongen werden te betalen en er schaamteloos niet met de vinger werd gewezen naar de welgestelde bankiers, uitbuiters en profiterende politici die de stem van het volk probeerden te negeren. Terwijl arbeiders in de industriële secties van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en andere landen die beweerden democratisch te zijn geworden, berooid waren, veranderden de machten die dit alles hadden gecreëerd hun visie. Ze werden populisten en meer autoritair en wezen met hun vinger naar de Europese Unie met termen als ‘vijanden van het volk’.
Zwart geld, dat buiten de publieke radar blijft, vormt tegenwoordig de grootste bedreiging voor de democratie. Het stelt de rijken en bedrijven in staat de nationale politiek te beïnvloeden terwijl ze hun handen wassen in onschuld. Lezers die meer willen weten over deze verborgen wereld van bijna maffia-gangstercontrole zouden het boek Dark Money van Jane Mayer moeten lezen. Het aan de macht brengen van Trump en het naar extreemrechts trekken van de Republikeinse partij was een instrument om de macht te krijgen over de economie, belastingen en het negeren van de regelgeving. De grootste financierders zijn de Amerikaanse gebroeders Koch, mede-eigenaars van een groot particulier conglomeraat van oliepijpleidingen, raffinaderijen, chemische bedrijven, hout- en papierbedrijven, handelsbedrijven in grondstoffen en veehouderijen. Hun gezamenlijk fortuin wordt geschat op 120 miljard dollar. Alleen al de Kochs hebben honderden miljoenen dollars in academische afdelingen, denktanks en ultrarechtse bewegingen gepompt. Dergelijke niet-publieke financieringen maken deel uit van een breder patroon. In het Verenigd Koninkrijk werd steun gegeven aan Nigel Farage, Tommy Robinson en Arron Banks. Ik geloof dat achter de schermen ook extreme Brexiteers profiteren van de verspreiding van valse nieuws- en complottheorieën, of het nu gaat om klimaatverandering, vaccins of immunisatie. Het wordt tijd dat de Britten hun eigen onderzoek starten conform Mueller in de Verenigde Staten, en opnieuw hoop tevoorschijn kunnen toveren uit de doos van Pandora.
In Groot-Brittannië heeft de oude politiek gefaald en een modern Groot-Brittannië zou beter moeten weten. Brexit heeft alle elementen van een klassieke Engelse revolutie. In het geval van een totale terugtrekking, spreekt men al van een nationale onrust. De regering heeft het al gehad over de inzet van troepen. Een klassieke Engelse staatsgreep kan nog steeds plaatsvinden, ook al heeft een uitgebreide peiling van het YouGov-Cambridge Globalism Project aangetoond dat ‘Leavers’ en ‘Remainers’ nu meer gemeen hebben dan men meent te geloven. Als er een rechtse staatsgreep plaatsvindt, geloof ik dat je een contrarevolutie zult krijgen waarbij de Schotten, Ieren en inwoners van Wales proberen het Verenigd Koninkrijk te verlaten om een Keltische Republiek te vormen als onderdeel van de Europese Unie. Zo’n actie zal bloedvergieten veroorzaken. Ondertussen leert de tijd ons het volgende: West-Europa staat voor een existentiële strijd om de zwaarbevochten vrijheden na de oorlog tegen het nazisme te kunnen handhaven. Dit alles in een tijd waarin sommige misleide mensen schreeuwen om de terugkeer van ‘sterke mannen’ als nieuwe ‘Führers’.
Door Bill Holdsworth
[phoenix.holdsworth@kpnmail.nl]