Nijmegen is een van de 75 Regenbooggemeenten in Nederland: een gemeente die zich inzet voor de acceptatie van de lhbti+-gemeenschap. Hoe tolerant is Nijmegen? Queer en non-binaire Nijmegenaren spreken zich uit.
Als Regenbooggemeente is Nijmegen actief bezig met een lhbti+-beleid om de zichtbaarheid en acceptatie binnen de stad te vergroten. Nijmegen telt veel organisaties die zich inzetten voor de emancipatie en acceptatie van lhbti+’ers. Voorbeelden hiervan zijn de jongerenvereniging Dito!, Stichting Roze Woensdag en belangenvereniging COC. Daarnaast zijn er genoeg lhbti+-vriendelijke uitgaansplekken te vinden: in Bar De Regenboog en op queerfeestjes wordt tot in de late uurtjes gedanst. Er zijn genoeg ontwikkelingen gaande als het gaat om de acceptatie van de lhbti+’ers binnen Nijmegen. Maar zorgt dit er ook echt voor dat zij zich geaccepteerd voelen in onze stad?
Sam Persand (22) is non-binair: dit betekent dat hij zich niet identificeert als man en niet als vrouw. Hij woont sinds een paar jaar met zijn vriendin in het centrum van Nijmegen. „Als ik hand in hand over straat loop met mijn vriendin, vinden mensen dit normaal en krijg ik geregeld positieve reacties.” Hij voelt zich geaccepteerd en heeft het gevoel dat hij zichzelf kan zijn. Dit is niet overal zo vanzelfsprekend. In Limburg, waar Persand oorspronkelijk vandaan komt, heeft hij weleens last van vervelende opmerkingen of werpen mensen soms boze blikken. Wel zijn er mensen die niet weten wat non-binair precies betekent. „Als ik vertel dat ik non-binair ben, weten mensen soms niet zo goed hoe ze moeten reageren of vermijden ze het om mij aan te spreken.” Persand vindt het fijn als mensen vragen stellen als ze niet weten hoe het precies zit. „Ik vind het niet erg en vind het juist leuk en belangrijk om hun wereldbeeld te kunnen verrijken.” Binnenkort verhuist Persand met zijn vriendin naar de wijk Oosterhout. „Onze nieuwe buren waren meteen heel positief. Ze zijn blij dat de kinderen uit hun wijk opgroeien met het idee dat lhbti+ normaal is en dat iedereen erbij hoort.”
Regenbooggemeente
Ap Willemsen is voorzitter van COC Regio Nijmegen, een belangenvereniging die zich inzet voor de emancipatie en de positie van lhbti+’ers. Zo organiseert het COC feesten en activiteiten voor jongeren. „Wij hebben de indruk en ervaring dat Nijmegen het predicaat ‘Regenboogstad’ met verve draagt”, vertelt Willemsen. Het is volgens hem een tolerante en diverse stad. In de gemeentepolitiek wordt goed samengewerkt met het COC en andere Regenboogorganisaties. Twaalf politieke partijen ondertekenden in 2018 het Nijmeegse Roze Stembusakkoord, waar de belangrijkste afspraken in staan. Ook is er een gemeenschappelijke lhbti+-adviescommissie die de gemeente gevraagd en ook geregeld ongevraagd advies geeft over het beleid.
Als Regenbooggemeente krijgt Nijmegen subsidie van de rijksoverheid. In de jaren 2019 tot en met 2022 gaat het om een jaarlijks bedrag van 20.000 euro. Deze subsidie is bedoeld om te besteden aan Regenboogprojecten, activiteiten en organisaties. Of om bijvoorbeeld intimidatie en discriminatie tegen te gaan. Eind vorig jaar besloot de gemeente Nijmegen echter om dit volledige geldbedrag in te zetten voor de organisatie van een sportevenement speciaal voor lhtbi+’ers in 2022: de EuroGames. „Er zullen altijd mensen zijn die zich niet helemaal vrij voelen en die misschien een vervelende ervaring hebben opgedaan”, stelt Willemsen. „Elke vervelende ervaring is er uiteraard een te veel, maar gelukkig komt het in Nijmegen, voor zover wij weten, weinig voor.” Een belangrijk punt voor het COC is de zichtbaarheid van de lhbti+’ers. Als organisatie vinden zij het belangrijk om zo veel mogelijk bewustzijn te creëren en om mensen voor te lichten zodat er een sfeer van acceptatie ontstaat.
Queer
Niet iedere lhbti+’er voelt zich altijd even geaccepteerd in Nijmegen. Roy Verdonschot (26) is queer, een term die bedoeld is om zich af te zetten tegen de heteronorm en het denken in hokjes. Hij is tevens polyamorist, wat betekent dat hij meerdere relaties aangaat. Het kostte hem veel tijd en moed om uit te zoeken hoe hij zijn liefdesrelaties het liefst wil vormgeven. „Wanneer ik mensen uitleg wat polyamorie is, reageren ze vaak kortzichtig. Ze snappen het niet.” Zo krijgt hij weleens te horen dat zijn overtuiging gewoon een excuus is om met iedereen het bed te delen, terwijl dat niet is hoe polyamorie bedoeld is. Hierdoor voelt hij zich soms minder begrepen. Toch houdt het Verdonschot niet tegen om gewoon zichzelf te zijn en te staan voor zijn overtuigingen.
Ook Amanda Winnemuller (27) is queer en valt op mensen, niet op een bepaald geslacht. Ze heeft bijna haar hele leven in Nijmegen gewoond. Als student had ze een actief sociaal leven. „Ik heb nog nooit meegemaakt dat ik in Nijmegen niet mezelf kon zijn.” Volgens Winnemuller zijn Nijmegenaren over het algemeen open en accepterend. Wel heeft ze eens een nare ervaring opgedaan tijdens de Vierdaagsefeesten. Toen ze daar met haar toenmalige vriendin hand in hand liep, riep een witte man van middelbare leeftijd op een provocerende manier „mag ik meedoen?”. In haar Nijmeegse vriendenkring is iedereen eraan gewend dat ze queer is en wordt er altijd open over gepraat. Volgens Winnemuller is het belangrijk om altijd open te zijn over wie je bent en er geen groot ding van te maken. Ze hoopt dat ze toegankelijk overkomt en mensen het gevoel geeft dat ze haar gewoon alles kunnen vragen.